Stosowanie oksytocyny w trakcie i po porodzie

Czasami podczas porodu lekarze decydują się na stymulowanie procesu za pomocą leków, aby praca była łatwiejsza i szybsza. Istnieje wiele kontrowersji dotyczących potrzeby wywoływania i stymulowania porodu, a wiele kobiet bardzo się tego boi. Szczególnie boją się wprowadzenia oksytocyny, ponieważ taki lek ma wiele negatywnych opinii od matek, które wspominają o szkodliwym wpływie na kobiety i dzieci. Dlatego podczas ciąży przyszłe matki są często zainteresowane tym, czy oksytocyna jest niebezpieczna i kiedy jej stosowanie jest uzasadnione.

„Oksytocyna” jest lekiem hormonalnym, który jest wytwarzany przez wiele rosyjskich i zagranicznych firm farmaceutycznych tylko w formie zastrzyku. Jego głównym składnikiem jest syntetyczny hormon, który jest kompletnym analogiem oksytocyny wytwarzanej w organizmie człowieka. Jego synteza zachodzi w części mózgu zwanej podwzgórzem, po czym substancja hormonalna jest przenoszona i gromadzi się w tylnym płacie przysadki mózgowej, z której jest uwalniana do krwiobiegu.

Głównym celem tego hormonu, aktywnie tworzącego się pod koniec ciąży, jest zwiększenie tonu macicy i aktywność jego mięśni gładkich, dzięki czemu zaczyna się praca. Oksytocyna wpływa na specyficzne receptory zlokalizowane w warstwie mięśniowej macicy i zwiększa zawartość jonów wapnia w komórkach. Prowadzi to do stymulacji rytmicznych skurczów, wzmocnienia i częstych skurczów. Ponadto, pod wpływem tego hormonu, szyjka macicy jest zmniejszona i otwiera się bardziej aktywnie.

Oksytocyna jest równie ważna dla normalnej laktacji. Hormon ten działa na gruczoły sutkowe, stymulując mięśnie gładkie pęcherzyków, ułatwiając wchodzenie mleka do zatok i wyróżnianie się z piersi. Ponadto badania wykazały, że oksytocyna jest ważna dla zmniejszenia strachu i lęku, a także dla relacji partnerskich (hormon ten daje poczucie spokoju i zwiększa pewność siebie).

„Oksytocyna” wytwarzana w ampułkach ma również wszystkie te właściwości. Macica reaguje na lek niemal natychmiast, jeśli lek zostanie wstrzyknięty dożylnie i po około 3–7 minutach, jeśli roztwór zostanie wstrzyknięty domięśniowo. Działanie leku trwa od 30 minut do kilku godzin, w zależności od sposobu stosowania i wrażliwości receptorów u konkretnej kobiety.

Lek jest przezroczystą cieczą, wlaną do szklanych ampułek o pojemności 1 mililitra. Jest zwykle bezbarwny, ale lekki żółty odcień jest również normą. Pacjent otrzymuje 5 IU hormonu z zawartości jednej ampułki, a jałowa woda jest pomocniczym nieaktywnym składnikiem leku, ale niektórzy producenci również mają w roztworze kwas octowy i półwodny chlorobutanol. Jedno opakowanie „Oksytocyny” zawiera 5 lub 10 ampułek.

Po pierwsze, „Oksytocyna” jest podawana, jeśli ilość naturalnie produkowanego hormonu w ciele matki kobiety jest zbyt niska i proces dostarczania jest opóźniony, co staje się niebezpieczne dla przyszłej matki i dziecka. W tej sytuacji wstrzyknięcie wykonuje się, gdy skurcze nagle zaczęły słabnąć lub całkowicie ustać. W tym przypadku szyjka macicy musi być dojrzała i zmiękczona.

Ponadto „oksytocyna” jest stosowana w takich przypadkach:

• jeśli istnieje zagrożenie życia matki z powodu stanu przedrzucawkowego;
• jeśli płyn owodniowy zostanie wylany i poród się nie rozpocznie
• jeśli dziecko ma konflikt z Rhesus i chcesz przyspieszyć narodziny;
• jeśli występują oznaki ciąży po okresie ciąży;
• jeśli płód umarł w macicy.

Zastrzyki „oksytocyny” po porodzie są konieczne przy ryzyku krwawienia i słabego skurczu macicy. Dzięki tym wskazaniom lek jest zapobieganiem poważnym powikłaniom, na przykład, jeśli macica poporodowa nie powraca do swojej naturalnej wielkości, grozi przeniknięciem infekcji i ciężką utratą krwi. Podaje się go również kobietom poddawanym cięciu cesarskiemu, dzięki czemu macica jest zwykle zmniejszana w okresie pooperacyjnym. Ze względu na wpływ oksytocyny na laktację, wstrzyknięcia można również podać, jeśli nie ma wystarczającego uwolnienia mleka.

„Oksytocynę” można wstrzykiwać domięśniowo lub do żyły. Ponadto lekarz może nakłuć ten lek bezpośrednio do tkanki macicy, na przykład w ścianie lub szyi. Podczas stosowania leku konieczne jest kontrolowanie zarówno skurczów macicy kobiety, jak i aktywności serca u niemowlęcia, aby mieć czas na zareagowanie na jakiekolwiek negatywne zmiany.

Dawkowanie leku określa się indywidualnie, ponieważ wpływa ono zarówno na drogę podawania, jak i sytuację kliniczną. Jeśli zdecyduje się wprowadzić lek do tkanki mięśniowej, pojedyncza dawka będzie wynosić od 2 do 10 jm. Lek można podawać dożylnie strumieniem (ten zastrzyk wykonuje się bardzo powoli) lub zakraplaczem.

W przypadku wstrzyknięć dożylnych pojedyncza dawka wynosi zazwyczaj 5 jm. Jeśli przepisano wlew kroplowy, tę ilość hormonu dodaje się do 500 ml roztworu soli lub glukozy. Podawanie leków rozpoczyna się przy niskiej prędkości, a następnie stopniowo zwiększa się liczba kropli na minutę, aż macica zacznie się kurczyć normalnie, po czym tempo przyjmowania hormonów jest stopniowo zmniejszane.

Jeśli „oksytocyna” jest przepisywana w celu zapobiegania krwawieniom z macicy, lek podaje się domięśniowo w ciągu dwóch do trzech dni po porodzie, 1-3 razy dziennie. Jeśli krwawienie już się rozpoczęło, zwykle stosuje się infuzję, dodając do 40 IU oksytocyny na 1000 ml soli fizjologicznej. Podczas cesarskiego cięcia, 5 jm leków wstrzykuje się bezpośrednio do tkanki mięśniowej macicy natychmiast po oddzieleniu łożyska.

Pomimo wielu pozytywnych funkcji i korzyści oksytocyny, taki hormon może powodować negatywne konsekwencje. Czasami jest to spowodowane faktem, że nie jest on stosowany zgodnie ze wskazówkami, a mianowicie: jeśli kobieta chce szybciej rodzić lub lekarz pozbawiony skrupułów stara się jak najszybciej ukończyć proces porodu, zmniejszając tym samym czas trwania tego ryzyka dla ciała pacjenta i płodu. Przyczynami szkodliwego działania „oksytocyny” na matkę i dziecko są również nieprzestrzeganie przeciwwskazań i niewłaściwe dawkowanie.

Ale ponieważ działa natychmiast na rodzące i płód, negatywny wpływ leku może również natychmiast rozprzestrzenić się na ciało kobiety i na dziecko. U przyszłej matki leki mogą wywoływać wymioty, bradykardię, podwyższone ciśnienie krwi, nudności, arytmię, zatrzymanie wody, skurcz oskrzeli i inne działania niepożądane.

U niemowlęcia oksytocyna może powodować żółtaczkę u noworodków, zmniejszenie ilości fibrynogenu, nieprawidłowe bicie serca i inne objawy negatywne. Okruchy, które powstały po stymulacji pracy oksytocyną, często zachowują się niespokojnie, źle śpią i są łatwo pobudliwe. Ujawniają zwiększone napięcie mięśniowe, częste cofanie się, nadpobudliwość i inne zaburzenia. Wynika to z faktu, że hormon skurczy naczynia krwionośne w macicy, dzięki czemu dziecko traci tlen.

Jak już wspomniano, bardzo ważne jest określenie przed podaniem leku, czy istnieją jakiekolwiek przeciwwskazania do stosowania oksytocyny. Zabrania się nakłuwania tego leku w celu stymulowania porodu, jeśli:

• owoc jest umieszczony nieprawidłowo, na przykład poprzecznie lub ukośnie;
• miednica kobiety w ciąży jest wąska;
• owoc jest zbyt duży;
• kobieta ma nadwrażliwość na którykolwiek składnik leku;
• Prezentacja niemowlęcia jest nieprawidłowa, na przykład twarzy;
• poród rozpoczął się przedwcześnie;
• dziecko ma wodogłowie;
• istnieje ryzyko pęknięcia macicy, na przykład kobieta miała włókniaka lub cięcie cesarskie;
• kobieta miała wcześniej wiele urodzeń;
• Ultradźwięki znaleziono łożysko previa;
• na szyjce macicy występuje guz lub zmiany bliznowate, przez co jego pełne ujawnienie jest niemożliwe;
• szyjka macicy nie jest jeszcze dojrzała;
• kobieta ma poważne choroby układu sercowo-naczyniowego;
• przyszła matka jest chora na astmę oskrzelową.

Innym warunkiem zminimalizowania uszkodzeń spowodowanych stymulacją oksytocyną jest obserwacja prawidłowego dawkowania roztworu, ponieważ jeśli zostanie przekroczona, wystąpi zbyt duża stymulacja macicy, co może doprowadzić do pęknięcia jej ścian i przedwczesnego oddzielenia łożyska. Zbyt dużo hormonu może również powodować krwawienie w okresie poporodowym, a u niemowlęcia przedawkowanie oksytocyny powoduje niedotlenienie lub nawet zamartwicę.

Chociaż „oksytocyna” ma pewne skutki uboczne, a proces porodu po stymulacji takim hormonem może nie przebiegać całkowicie gładko, ale w niektórych przypadkach nie da się tego zrobić bez zastrzyku. Kompetentni lekarze przepisują go tylko w sytuacjach, w których wszystkie wady leku zanikają przed rzeczywistym zagrożeniem życia matki lub dziecka. Ich zdaniem stosowanie tego leku jest mniej szkodliwe niż nieplanowane cięcie cesarskie (w sytuacjach, w których nie było wskazań do zabiegu).

Aby minusy „oksytocyny” nie wpływały na zdrowie matki i karapuzy, dobry specjalista koniecznie uwzględni wszystkie ważne czynniki, w tym tempo otwierania szyi i długość okresu suchego oraz wielkość miednicy kobiety i historię. I tylko wtedy, gdy użycie hormonu jest uzasadnione, wyznaczy przyszłą matkę.

Zobacz poniższy film na temat oksytocyny i jej roli.